Bảo vệ những người bán dâm khỏi bạo lực giới

Những người bán dâm dễ bị bạo lực giới do kỳ thị xã hội và tình trạng bất hợp pháp của hoạt động mại dâm. “Có lần, một khách hàng đã cưỡng bức em trong phòng suốt hơn 2 giờ đồng hồ. Anh ta còn đánh em nữa ”. An (tên nhân vật đã thay đổi), một người bán dâm đường phố hồi tưởng.

“Em không thể báo công an, vì mại dâm là bất hợp pháp.” Dành tất cả thời gian cho việc kiếm tiền nuôi gia đình, An không hề có thông tin về những nơi cô có thể tìm đến để được trợ giúp. Gia đình không biết công việc An đang làm. Do vậy, An đành giữ những trải nghiệm đau thương cho riêng mình mà thôi.

An là trụ cột chính, kiếm tiền nuôi mẹ và cậu con trai 5 tuổi . Dịch COVID-19 đã tác động nhiều nhất tới những người nghèo và dễ bị tổn thương nhất. Trong thời gian giãn cách xã hội, An chỉ có được 3 khách hàng thường xuyên. An đã cầu xin khách hàng cho thêm 50.000 đồng vào mỗi lần đi khách với giá 100.000 đồng. Tuy nhiên, số tiền thuê nhà và tiền điện nước hàng tháng An phải trả là 1,2 triệu đồng. Số tiền ít ỏi kiếm được của An khó có thể trang trải được cho các chi phí sinh hoạt gia đình và học phí của cậu con trai.

Thật may mắn, hiệu trưởng nhà trường nơi con trai An học và chủ cho thuê nhà đã hiểu được hoàn cảnh khó khăn của gia đình An. Họ đồng ý cho An được hoãn trả các khoản phí này đến khi lại kiếm được tiền. Đến lúc này, An vẫn đang vật lộn cố kiếm đủ tiền để nuôi sống gia đình.

Thủy (tên nhân vật đã được thay đổi) cũng phải đối mặt với hoàn cảnh tương tự tại một tỉnh khác ở đồng bằng sông Cửu Long. Do gia đình khó khăn, Thủy đã bỏ học từ giữa cấp 2 để đi làm. Thủy hiện là mẹ đơn thân của một đứa con 3 tuổi và một đứa con 6 tuổi. Thủy vừa làm mại dâm vừa làm giúp việc nhà bán thời gian. Mỗi lần mua dâm, khách hàng trả cho Thủy 150.000 đồng , nhưng Thủy phải trả tiền thuê phòng gồm bao cao su. Do phải chăm sóc con cái, Thủy không thể dành nhiều thời gian để đi làm và kiếm tiền.

Đầu năm 2019, Thuỷ nghe lời rủ đi làm xa kiếm tiền. " Họ hứa hẹn với em là sẽ có công việc lương cao ở Trung Quốc", Thuỷ nói. Sau khi được người hàng xóm nhận lời chăm sóc lũ trẻ, Thủy đi theo người rủ sang Trung quốc, mong muốn có được thu nhập tốt hơn. "Ở Trung Quốc, tôi bị giữ trong một căn nhà và bị ép phải bán dâm." Thủy kể về việc bị lừa qua Trung Quốc trong 6 tháng.

Nhờ nỗ lực chung của lực lượng công an hai nước, Thuỷ đã được giải cứu và trở về Việt Nam vào tháng 12 năm 2019. Cuộc sống của cô tại quê nhà lại càng thêm khó khăn. Thuỷ chua chát kể, "Nhiều người trong xóm xì xào sau lưng em, nói nó đi Trung Quốc mang bệnh về đó. Hầu như ai cũng tránh em."

Không lâu sau đó, đại dịch COVID-19 bùng phát rồi tiếp theo là tai họa lũ lụt đã khiến cho Thuỷ không thể kiếm được thu nhập. " Để nuôi hai đứa con, em phải đi xin gạo khắp nơi, lúc thì xin ở chùa, có khi thì xin ở quán trà đá ven đường." Thuỷ nói, trông mệt mỏi và nhợt nhạt. "Có lúc em đã nghĩ đến việc tự tử. Sống khó quá."

Suy thoái kinh tế và xã hội do đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng nặng nề đến sinh kế của những người bán dâm. Họ hứng chịu nguy cơ bị bạo hành nhiều hơn. Họ cũng thường rất khó tiếp cận tới bảo trợ xã hội khi bị bạo hành do tình trạng bị kì thị, phân biệt đối xử và mại dâm bị coi là bất hợp pháp.

Tất cả mọi người, kể cả những người bán dâm đều có quyền được làm việc trong an toàn và với sự tôn trọng phẩm giá. Để bảo vệ những người bán dâm tránh khỏi bạo lực, rất cần đến những nỗ lực phối hợp của các bên liên quan. Liên Hợp Quốc, cùng với các tổ chức khác ủng hộ quyền của người bán dâm*, kêu gọi không phân biệt đối xử đối với những người bán dâm và bảo đảm quyền tiếp cận bình đẳng đến chăm sóc sức khoẻ và hỗ trợ xã hội cho tất cả mọi người.

* Những người bán dâm trong câu chuyện này đã được Mạng lưới Hỗ trợ các nhóm tự lực của người bán dâm Việt Nam (VNSW) tiếp cận và nhận được sự hỗ trợ chung từ UNAIDS và VNSW để giảm bớt các tác động do đại dịch COVID-19