Tăng cường Vai trò của Phụ nữ trong việc Xây dựng và Duy trì Hòa bình: từ Cam kết đến Kết quả

Vào năm 2020, cộng đồng quốc tế sẽ kỷ niệm 20 năm Nghị quyết 1325 (2000) của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và Chương trình nghị sự về Phụ nữ, Hòa bình và An ninh (WPS). Năm 2020 còn đánh dấu kỷ niệm 75 năm ngày Hiến chương Liên Hợp Quốc, 25 năm Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh, 5 năm các Mục tiêu Phát triển Bền vững và Đánh giá năm 2020 về Cấu trúc xây dựng hòa bình của Liên Hợp Quốc.

Năm 2020, Việt Nam cũng sẽ bắt đầu nhiệm kỳ thành viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Ghi nhận vai trò lãnh đạo lâu năm của mình trong chương trình nghị sự WPS của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, bao gồm cả việc thông qua nghị quyết 1889 (2009) khi Việt Nam là Chủ tịch, Chính phủ Việt Nam đề xuất tổ chức một sự kiện cấp cao nhằm thúc đẩy vai trò của phụ nữ trong việc xây dựng hòa bình bền vững. Sự kiện này sẽ được LHQ hỗ trợ và tập trung vào:

1. Sự tham gia có ý nghĩa của phụ nữ trong xây dựng và duy trì hòa bình; và
2. Các điều kiện và nguồn lực cần thiết để xây dựng hòa bình có trách nhiệm giới và trao quyền cho phụ nữ như một phần không thể thiếu trong xây dựng hòa bình

Vai trò lãnh đạo của Việt Nam trong việc đảm bảo nghị quyết 1889 (2009) nhấn mạnh sự cần thiết tăng cường thực hiện và giám sát nghị quyết 1325 (2000) và Chương trình nghị sự về WPS, kêu gọi đáp ứng tốt hơn nhu cầu của phụ nữ trong các tình huống sau xung đột/chiến tranh và xem xét lồng ghép các vấn đề về giới trong tất cả các quá trình ra quyết định, đặc biệt trong giai đoạn đầu của quá trình phục hồi và xây dựng hòa bình. Nghị quyết tiếp tục đề cập tình trạng thiếu kinh phí cho bình đẳng giới trong các bối cảnh thiết lập hòa bình và bị ảnh hưởng bởi xung đột, đồng thời kêu gọi theo dõi các nguồn lực được phân bổ để giải quyết nhu cầu của phụ nữ trong quá trình xây dựng hòa bình.

Hai nghị quyết đồng thời của Đại Hội đồng và Hội đồng Bảo an về duy trì hòa bình cũng như Kế hoạch hành động bảy điểm của Tổng Thư ký LHQ về xây dựng hòa bình có trách nhiệm giới (đang được xem xét vào năm 2020) cũng rất quan trọng đối với Chương trình nghị sự WPS. Trong các nghị quyết này, Tổng Thư ký cam kết hệ thống LHQ sẽ phân bổ ít nhất 15% các nguồn quỹ do LHQ quản lý để hỗ trợ xây dựng hòa bình thông qua các dự án giúp “giải quyết các nhu cầu cụ thể của phụ nữ, thúc đẩy bình đẳng giới hoặc trao quyền cho phụ nữ” – là mục tiêu chủ đạo của các nghị quyết trên.

Báo cáo năm 2019 của Tổng Thư ký LHQ về Phụ nữ, Hòa bình và An ninh (S/2019/800) nêu bật sự tham gia của phụ nữ trong việc lập kế hoạch và ra quyết định về tái thiết và phục hồi sau xung đột, quản lý và giám sát - là một ưu tiên trong tiến trình kỷ niệm 20 năm Chương trình nghị sự WPS vào năm 2020.

Do những khoảng trống quan trọng vẫn đang tồn tại trong việc thúc đẩy xây dựng hòa bình có trách nhiệm giới, nhận thức sự tham gia bình đẳng và đầy đủ của phụ nữ trong xây dựng hòa bình và những hạn chế trong huy động các nguồn lực cho xây dựng hòa bình có trách nhiệm giới, cần thiết phải đề xuất:

• Tổ chức một sự kiện để thảo luận việc thực hiện Chương trình nghị sự WPS nhằm phản ánh các cơ hội, khoảng trống và thách thức đối với vai trò lãnh đạo và sự tham gia của phụ nữ trong xây dựng hòa bình ở thực địa. Sự kiện này cũng sẽ xác định các phương pháp thực hành tốt và cách tiếp cận hợp tác, cũng như thảo luận về hành động ở cấp chính sách, chuyên môn và nguồn lực cần thiết giúp thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong xây dựng hòa bình.
• Kết quả dự kiến sẽ được định hình trong Báo cáo tóm tắt của Chủ tịch Hội nghị gửi tới Chủ tịch Đại Hội đồng, Hội đồng Bảo an và Ủy ban Xây dựng Hòa bình như một đóng góp đầu vào cho Đánh giá năm 2020 về Cơ chế Xây dựng Hòa bình của Liên Hợp Quốc