SÁCH TRẮNG CÔNG NGHIỆP VIỆT NAM 2019 Năng lực cạnh tranh của ngành chế biến chế tạo

Sách trắng Công nghiệp Việt Nam năm 2019 phân tích và đánh giá hiện trạng của ngành công nghiệp chế biến chế tạo của Việt Nam. Sách trắng chỉ ra những nút thắt và các vấn đề bất cập chính cần phải được khắc phục ở cả cấp vĩ mô và cấp ngành đồng thời đưa ra các kiến nghị chính sách nhằm đạt được mục tiêu của Chính phủ là thúc đẩy công nghiệp hóa thông qua nỗ lực nâng cao giá trị gia tăng và cải tiến công nghệ có tính đến tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và già hóa dân số.

Sách trắng Công nghiệp Việt Nam năm 2019 được xây dựng trong khuôn khổ Dự án "Hỗ trợ Chính phủ Việt Nam trong việc xây dựng chiến lược ngành công nghiệp và các chính sách liên quan thông qua xây dựng năng lực thể chế" nhằm góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh công nghiệp Việt Nam thông qua đề xuất chiến lược phát triển công nghiệp cấp ngành và tăng cường thực hiện các chính sách công nghiệp thúc đẩy các ngành ưu tiên và chuỗi giá trị. Dự án do Hàn Quốc tài trợ và do Bộ Công Thương và Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên Hợp quốc – UNIDO thực hiện từ năm 2016. Dự án là sự tiếp nối của chương trình hợp tác thành công giữa UNIDO và Bộ Công thương với sản phẩm là Báo cáo Năng lực Cạnh tranh Công nghiệp Việt Nam năm 2011.

Dự án đã giới thiệu và tập huấn cách sử dụng bộ công cụ "Tăng cường Chất lượng Chính sách Công nghiệp" – EQuIP (do UNIDO và GIZ của Đức xây dựng). Bộ công cụ EQuIP đưa ra các phương pháp chuẩn đoán công nghiệp và thiết kế chiến lược. EQuIP cung cấp một bộ công cụ phân tích dữ liệu công nghiệp, có tính đến cả khía cạnh xã hội và môi trường để xây dựng chính sách công nghiệp năng động dựa trên bằng chứng.

Phát biểu tại hội thảo kết thúc dự án và giới thiệu Sách trắng Công nghiệp Việt Nam 2019 tại Hà Nội hôm nay, Thứ Trưởng Bộ Công Thương ông Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh đến ý nghĩa của Sách trắng. Thứ Trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết: "Sách trắng giúp các nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu, cộng đồng doanh nghiệp có được thông tin hữu ích về các ngành công nghiệp Việt Nam, và sẽ là công cụ hữu hiệu trong quá trình phân tích, hoạch định chính sách công nghiệp".

Sứ mệnh của UNIDO là hỗ trợ các nước thành viên đạt được phát triển công nghiệp bền vững và bao trùm. Thúc đẩy các chiến lược và chính sách phát triển công nghiệp thông qua tăng cường năng lực thể chế (với các hội thảo tập huấn), viết báo cáo công nghiệp cho cả lĩnh vực công và tư (với việc trang bị những năng lực mới sau khi nghiên cứu học hỏi kinh nghiệm thế giới), đề xuất chiến lược ngành chế biến chế tạo và các chính sách cụ thể nhằm tăng cường năng lực công nghiệp là một trong những lĩnh vực hợp tác chặt chẽ giữa UNIDO và Bộ Công Thương trong thời gian qua.

Đại diện quốc gia văn phòng UNIDO tại Việt nam, bà Lê Thị Thanh Thảo phát biểu tại hội thảo: "UNIDO rất hân hạnh được cộng tác với Bộ Công Thương thông qua cung cấp hỗ trợ kỹ thuật góp phần củng cố hơn nữa năng lực xây dựng chính sách công nghiệp để thu hẹp những bất cập về thể chế và các nút thắt trong chính sách, nâng cao năng lực công nghiệp với trọng tâm là năng lực cạnh tranh ngành và phân tích chuỗi giá trị; và chia sẻ kinh nghiệm chính sách phát triển công nghiệp từ các nền kinh tế công nghiệp hóa như Hàn Quốc. Chúng tôi hy vọng rằng bộ công cụ EQuIP và Nền tảng Phân tích Dữ liệu Công nghiệp (IAP) của UNIDO sẽ được các nhà hoạch định chính sách của Việt Nam tiếp tục sử dụng để xây dựng các chính sách và chiến lược phát triển công nghiệp bền vững và bao trùm, và đánh giá hiệu quả thực hiện dựa trên bằng chứng."

Về phần mình, Tham tán Thương mại của Đại Sứ Quán Hàn Quốc tại Hà Nội ông Kim Eui Joong cũng đồng quan điểm với bà Lê Thị Thanh Thảo và khẳng định chính phủ Hàn Quốc rất vui khi được chia sẻ kinh nghiệm phát triển công nghiệp của mình với Việt Nam. Ông nói: "Chúng tôi chúc mừng Bộ Công Thương và UNIDO về sự hợp tác thành công với việc hoàn thành cuốn Sách trắng Công nghiệp Việt Nam 2019, với những kiến nghị tăng cường sức mạnh hiện tại trong khi khắc phục những thách thức, giúp đưa ra những giải pháp để tránh rơi vào bẫy nước thu nhập trung bình thấp, và định hướng phát triển hướng tới nền kinh tế công nghiệp hóa. Hàn quốc luôn sẵn sàng tiếp tục chia sẻ kinh nghiệm của mình với Việt Nam và đặc biệt với Bộ Công Thương.

Báo cáo Chỉ số Cạnh tranh Công nghiệp (CIP) của UNIDO năm 2018 đánh giá và chỉ ra mức độ cạnh tranh công nghiệp của các nền kinh tế trên toàn cầu, đồng thời cung cấp các thông tin có giá trị về những điểm mạnh và điểm yếu của ngành công nghiệp chế biến chế tạo của mỗi quốc gia. Báo cáo cũng đưa ra những kiến nghị giúp ngành chế biến chế tạo có thể thực hiện được vai trò quan trọng của mình làm động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của mỗi nước.

Theo chỉ số CIP của UNIDO, Việt Nam xếp thứ 42 trên toàn cầu và thứ 5 trong nhóm các nước Nam và Đông Nam Á. Chỉ số này cho thấy sự cải thiện đáng kể của Việt Nam từ vị trí thứ 69 vào năm 2006. Tuy nhiên giá trị gia tăng của ngành chế biến chế tạo của Việt Nam trong năm 2016 chỉ chiếm 14.3% tổng giá trị quốc nội (GDP), giảm so với năm 2006 (19,4%). Tỷ lệ này của khu vực Đông Nam Á là 20.9%.

Chỉ số CIP của UNIDO có ý nghĩa quan trọng đối với các nhà hoạch định chính sách vì năng lực cạnh tranh của các ngành công nghiệp sẽ thúc đẩy quá trình thay đổi cơ cấu và phát triển. Phát triển năng lực cạnh tranh sẽ có thể tối ưu hóa hiệu quả kinh tế trong điều kiện nguồn lực đang khan hiếm trong khi vẫn tạo được sự thịnh vượng cho người dân. Vì vậy UNIDO hy vọng những kiến nghị chính sách trong Sách trắng sẽ được cân nhắc khi xây dựng các chính sách và chiến lược công nghiệp của Chính phủ nhằm tăng cường hơn nữa vai trò của ngành chế biến chế tạo.

Thông tin thêm cho các biên tập viên:

1. Dự án: "Hỗ trợ Chính phủ Việt Nam trong việc xây dựng chiến lược ngành công nghiệp và các chính sách liên quan thông qua xây dựng năng lực thể chế"

• Nhà tài trợ: Bộ ngoại giao Hàn Quốc
• Tổng ngân sách dự tính: US$ 980,000
• Cơ quan thực hiện: UNIDO
• Cơ quan đồng thực hiện: Cục Công nghiệp Việt nam, Bộ Công Thương
• Thời gian thực hiện dự án: 2016 – 2019

2. Bộ công cụ EQuIP: Bộ công cụ EQuIP cung cấp cho các bên có liên quan các Phương pháp khác nhau để đánh giá công nghiệp và thiết kế chiến lược công nghiệp cho một quốc gia

• Để có thêm thông tin đến bộ công cụ hãy truy cập: http://www.equip-project.org/toolbox/

3. Để có thêm thông tin liên quan đến Báo cáo Chỉ số cạnh tranh công nghiệp của UNIDO 2018 (Competitive Industrial Performance (CIP) Report 2018) hãy truy cập:

• https://www.unido.org/sites/default/files/files/2019-05/CIP_Report_2019…

4. Nền tảng phân tích dữ liệu công nghiệp của UNIDO (UNIDO's Industrial Analytics Platform): hãy truy cập để có thông tin chi tiết liên quan đến Việt Nam và các nước trên thế giới: https://iap.unido.org/country/VNM ; https://iap.unido.org/country/

Để có thêm thông tin, hãy gửi email đến

• Bà Lê Huyền Nga, Cục Công nghiệp Việt nam: ngalh@moit.gov.vn
• Bà Hoàng Mai Vân Anh, UNIDO Vietnam: V.Hoang-Mai@unido.org