Tại sao không phải là con gái?
Bài bình luận của Bà Naomi Kitahara, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam
Nhận nhiệm vụ là Trưởng đại diện mới của UNFPA, Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc tại Việt Nam, tôi đã nghiên cứu các bộ số liệu thống kê để hiểu thêm về đất nước Việt Nam xinh đẹp và tuyệt vời này, và mắt tôi lập tức dừng lại khi nhìn thấy một vấn đề nổi bật - Việt Nam có nhiều bé trai hơn bé gái – con số này đã vượt ra ngoài phạm vi được coi là bình thường về mặt sinh học và nhân khẩu học.
Trong nhân khẩu học, chúng tôi tính toán tỷ số giới tính khi sinh, đó là số con trai trên 100 bé gái. Tại Việt Nam, con số này hiện được ước tính là 114,8 (năm 2018), trong khi con số được coi là bình thường là từ 102 đến 106. Đây là mức tăng từ 107-108 trong giai đoạn 2000-2005 và 111-112 trong giai đoạn 2010-2015. Tỷ số này đã cao ở ngay lần sinh con đầu tiên và thậm chí nó còn đạt tới 115,5-120 ở lần sinh thứ ba theo số liệu năm 2014. Và còn gì nữa? Trong 6 khu vực thì có tới 4 khu vực có tỷ số giới tính khi sinh ở thành thị cao hơn ở nông thôn. Trong khi ở khu vực đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long, tỷ số này thấp hơn ở khu vực thành thị. Tỷ số giới tính khi sinh khác nhau ở các tỉnh, thành khác nhau và tại 3 tỉnh thuộc khu vực đồng bằng sông Hồng, tỷ số này đã đạt mức cao kỷ lục 125 vào năm 2016.
Người ta nghi ngờ rằng mất cân bằng nhân khẩu học như vậy là do lựa chọn giới tính thai nhi. Chính phủ đã công nhận rõ ràng điều này và đã đưa ra các cơ chế chính sách và pháp lý khác nhau. Luật về Bình đẳng giới quy định việc lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức hoặc xúi giục, ép buộc người khác phá thai vì giới tính của thai nhi là vi phạm pháp luật. Pháp lệnh dân số năm 2003 và Nghị định số 104/2003 / ND-CP đã nghiêm cấm hành vi lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức. Nghị định số 176/2013 / ND-CP thậm chí còn đưa ra các quy định chi tiết về các hình phạt cho việc lựa chọn giới tính khi sinh.
Vậy chuyện gì đang xảy ra? Tôi được giải thích rằng nguyên nhân sâu xa chính là sự ưa thích con trai, bắt nguồn từ nền văn hóa truyền thống và hệ thống gia đình gia trưởng và các chuẩn mực xã hội coi trọng con trai hơn con gái. Tôi cũng được biết chỉ có con trai mới được phép thừa kế dòng họ, chứ không phải con gái, nhưng Hiến pháp và Bộ luật Dân sự năm 2015 rõ ràng đảm bảo quyền của phụ nữ về quyền thừa kế.
Vậy tại sao con gái sinh ra ở Việt Nam ít hơn con trai? Không phải con gái cũng là một báu vật và niềm vui cho gia đình Việt Nam sao?