Liên Hợp Quốc – Bộ Lao động Thương Binh và Xã Hội công bố Gói dịch vụ thiết yếu dành cho phụ nữ và trẻ em gái trải qua bạo lực tại Việt Nam

Gói dịch vụ thiết yếu là một phần Chương trình chung toàn cầu của Liên Hợp quốc về Các dịch vụ thiết yếu dành cho phụ nữ và trẻ em gái bị bạo lực. Đây là chương trình Chung giữa Cơ quan Liên Hợp Quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women), Quỹ dân số thế giới (UNFPA), Tổ chức Y tế thế giới (WHO), và Cơ quan phòng chống tội phạm và ma túy của Liên Hợp Quốc (UNODC).

Chương trình xác định các dịch vụ thiết yếu cần được các ngành y tế, dịch vụ xã hội, tư pháp và hành pháp cung cấp, đồng thời hướng dẫn công tác điều phối các dịch vụ thiết yếu và quản trị các quá trình và cơ chế điều phối nhằm cải thiện khả năng tiếp cận tốt hơn với gói dịch vụ đa ngành thiết yếu và có chất lượng dành cho mọi phụ nữ và trẻ em gái từng bị bạo lực trên cơ sở giới. Đây là chương trình có quy mô toàn cầu được hỗ trợ bởi Chính phủ Australia và Tây Ban Nha.

Bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái mang tính hệ thống, rộng khắp và có nguồn gốc sâu xa từ văn hoá. Tổng Thư ký Liên Hợp quốc từng nhận xét bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái đã lan tràn như một dịch bệnh. Theo báo cáo rà soát toàn cầu năm 2013 của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 35% phụ nữ trên toàn thế giới từng bị bạo lực thể chất và/hoặc bạo lực tình dục do chồng/bạn tình hoặc bạo lực tình dục do người không phải chồng/bạn tình gây ra. Ước tính cứ 5 trẻ em gái thì có một em từng bị lạm dụng; ở một số nước, tỷ lệ này có thể lên đến 1 trên 3 trẻ em gái. Tại Việt Nam, theo nghiên cứu quốc gia của Tổng cục thống kê và Liên Hợp Quốc năm 2010, 58% phụ nữ từng kết hôn đã trải qua ít nhất một hình thức bạo lực trong đời. Hơn 50% phụ nữ bị bạo lực không nói với bất cứ ai và 87% phụ nữ bị bạo hành thể xác hoặc tình dục không tìm kiếm sự hỗ trợ từ các dịch vụ công.

Phát biểu thay mặt các cơ quan Liên Hợp Quốc tại Hội thảo công bố, bà Elisa Fernandez, Trưởng văn phòng UN Women Việt Nam cho biết: "Bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái có thể ngăn chặn được. Việc cung cấp, điều phối và quản lý các dịch vụ thiết yếu về y tế , hành pháp, tư pháp và dịch vụ xã hội có thể làm giảm nhẹ hậu quả của bạo lực đối với sự an toàn, sức khoẻ của phụ nữ và trẻ em gái. Chúng rất cần thiết trong việc hỗ trợ khôi phục và nâng cao quyền năng cho phụ nữ và ngăn chặn bạo lực tái diễn. Đây là chính xác những gì Gói dịch vụ thiết yếu hướng đến."

"Hướng dẫn thực hiện của Gói dịch vụ thiết yếu sẽ giúp bảo đảm rằng các dịch vụ trong các lĩnh vực khác nhau có thể cung cấp hỗ trợ cần thiết cho tất cả mọi người mà không có ngoại lệ. Để các dịch vụ có thể tiếp cận được, phẩm giá và sự an toàn của người bị bạo lực phải được đặt tại vị trí trung tâm vì các dịch vụ này là hành động đầu tiên của chuỗi ứng phó trợ giúp những người vừa trải qua bạo lực.

Trong thời gian tới, Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Bộ Y tế và Liên Hợp Quốc sẽ tiến hành thực hiện thí điểm Gói dịch vụ thiết yếu dành cho phụ nữ và trẻ em gái bị bạo lực tại một tỉnh ở Việt Nam.

Gói Dịch vụ Thiết yếu bao gồm 6 hợp phần gối nhau:

• Hợp phần 1: Tổng quan và Giới thiệu
• Hợp phần 2: Các dịch vụ Y tế thiết yếu
• Hợp phần 3: Các dịch vụ Tư pháp và Hành pháp thiết yếu
• Hợp phần 4: Các dịch vụ Xã hội thiết yếu
• Hợp phần 5: Các hành động thiết yếu để điều phối và quản trị điều phối
• Hợp phần 6: Hướng dẫn thực hiện

Những nguyên tắc nền tảng của việc cung cấp các dịch vụ thiết yếu và việc điều phối các dịch vụ:

• Cách tiếp cận dựa trên quyền
• Thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ
• Phù hợp và nhạy cảm với lứa tuổi và văn hoá
• Cách tiếp cận lấy nạn nhân/người trải qua bạo lực làm trung tâm
• An toàn là trên hết
• Trách nhiệm của người gây ra bạo lực

Những đặc điểm chung của các dịch vụ thiết yếu có chất lượng

• Sẵn có
• Dễ tiếp cận
• Có thể điều chỉnh được
• Thích hợp
• Ưu tiên sự an toàn
• Sự đồng ý trên cơ sở được cung cấp đủ thông tin và tính bảo mật
• Truyền thông hiệu quả và sự tham gia của các bên liên quan trong việc thiết kế, triển khai và đánh giá các dịch vụ.
• Thu thập số liệu và quản lý thông tin
• Kết nối với các khu vực và cơ quan khác thông qua việc điều phối