Nghiên cứu mới đề xuất mức giá tối thiểu cho 30kWh điện tiêu thụ đầu tiên

Báo cáo này được Trung tâm Phân tích và Dự báo thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam (CAF/VASS) xây dựng với sự hỗ trợ của Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) và Đại sứ quán Anh tại Việt Nam.

Báo cáo cũng đề xuất một lựa chọn chính sách khác cho việc duy trì giá ưu đãi cho 30 kWh điện tiêu thụ đầu tiên mỗi tháng, đó là duy trì mức giá hiện hành đối với bậc thang đầu và tích hợp việc trợ cấp tiền mặt hiện nay vào các chương trình hỗ trợ xã hội khác.



Báo cáo "Đảm bảo công bằng xã hội trong bối cảnh cải cách ngành điện tại Việt Nam" cho rằng xu hướng tăng giá điện trong năm 2017 và những năm tiếp theo là tất yếu, nhưng các biện pháp giảm thiểu tác động nhằm bảo trợ các nhóm thu nhập thấp trong điều kiện tăng giá điện chưa đảm bảo hiệu quả và công bằng. Báo cáo chỉ ra một số hạn chế của các biện pháp hiện hành và đề xuất một cơ chế mới cho các biện pháp giảm thiểu tác động nhằm đảm bảo công bằng xã hội trong quá trình chuyển đổi sang thị trường điện bán lẻ hoàn toàn cạnh tranh và nền kinh tế các-bon thấp.



Bà Akiko Fujii, Phó Giám đốc quốc gia của UNDP tại Việt Nam, cho biết hội thảo hôm nay sẽ tập trung vào kết quả của nghiên cứu thứ tư và cũng là nghiên cứu cuối cùng trong chương trình hợp tác bắt đầu từ năm 2010 giữa UNDP và một loạt các đối tác trong nước nhằm hỗ trợ Chính phủ trong nỗ lực cải cách chính sách tài chính đối với nhiên liệu hóa thạch ở Việt Nam.



Bà Akiko Fujii nhấn mạnh: "Các biện pháp được đề xuất hôm nay về thay đổi cơ cấu giá điện và trợ cấp tiền mặt không nhằm mục đích áp đặt trách nhiệm xã hội đối với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) mà nhằm hỗ trợ EVN tái định hình hệ thống tính phí sử dụng điện để tối ưu hóa phúc lợi và phân bổ lại chi phí giữa người sử dụng. Các biện pháp này là cơ sở cho một hệ thống tính phí đảm bảo bền vững về kinh tế xã hội và môi trường – vừa bảo trợ được người nghèo và vừa thúc đẩy tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng".



Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, báo cáo đề xuất Chính phủ hỗ trợ và khuyến khích áp dụng các sáng kiến và công nghệ tiết kiêm năng lượng, để các doanh nghiệp có thể được hưởng lợi từ những thay đổi về giá điện và dễ dàng vượt qua giai đoạn chuyển đổi.



Tại hội thảo, ông Phạm Văn Đức, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam, lưu ý “Cần thảo luận kỹ việc thay đổi giá với các bên liên quan và kịp thời thông tin với các doanh nghiệp và các hộ gia định để có được sự đồng thuận trong xã hội”.



Nghiên cứu cũng đề xuất ngành điện nên tích cực tìm kiếm khai thác khả năng tăng quy mô sản xuất của các dạng năng lượng thay thế như điện gió và điện mặt trời. Báo cáo cho biết: "Những đột phá công nghệ giúp giảm chi phí của các nhà máy điện và tăng khả năng 'phân bổ' sản xuất điện (tại địa phương), nhờ đó người tiêu dùng có thể giảm bớt hóa đơn tiền điện và các lưới điện quy mô nhỏ có thể giúp những cộng đồng vùng sâu vùng xa và biển đảo được sử dụng điện".



Phát biểu tại hội thảo, Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam Giles Lever nói: "Tương lai sẽ là các-bon thấp. Hiệp định Paris đã gửi một tín hiệu rõ ràng về điều này. Vương quốc Anh đã giảm 29% lượng khí thải so với năm 1990 và chúng tôi sẽ tiếp tục giảm 52% lượng khí thải vào năm 2028. Tại Việt Nam, cùng với các đối tác quốc tế khác chúng tôi sẽ cố gắng chỉ ra rằng tăng trưởng với lượng các-bon thấp hơn, sạch hơn không những chỉ khả thi về mặt kỹ thuật mà còn đưa đến một tương lai bền vững và thịnh vượng hơn".



Báo cáo công bố hôm nay được dựa trên hai nghiên cứu nghiên cứu lớn - định lượng và định tính – do CAF/VASS và Viện quản lý kinh tế trung ương thực hiện với sự hỗ trợ của UNDP; Bộ Ngoại giao và Đại sứ quán Vương quốc Anh tại Việt Nam.



Để biết thêm thông tin, xin truy cập bài phát biểu của UNDP; Tóm lược chính sách; báo cáo.

Liên hệ báo chí:

Vũ Thị Vân Ngọc, Trung tâm Phân tích và Dự báo thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam. Tel: 84-4-62730475. Email: vanngoc206@gmail.com; hoặc

Nguyễn Việt Lan, Phòng truyền thông UNDP. Tel: 84-4-38500158. Email: nguyen.viet.lan@undp.org